Vrouwen - lichamelijk onderzoek

Er kunnen lichamelijke afwijkingen zijn die plasproblemen veroorzaken.

Deze kunnen worden vastgesteld door middel van een lichamelijk onderzoek. Voor plasklachten bij vrouwen omvat dit voornamelijk een vaginaal onderzoek.

‍

Download bedplaskalender

Download plaskalender Download bedplaskalender

Download plaskalender

Download de Plaskalender

Hoe gebeurt dit onderzoek?

Je arts zal je vragen jouw broek/rok en slip uit te trekken en plaats te nemen op de onderzoekstafel of -stoel.

Indien je op de rug moet gaan liggen op een tafel zal je de knieën moeten plooien en de voeten plat op de tafel moeten zetten.

Indien je moet plaatsnemen op een gynaecologische stoel, zal je gevraagd worden de voeten in de voetsteunen te zetten of te steunen op de beensteunen.

‍

De arts zal eerst kijken naar de uitwendige geslachtsorganen en de plasopening en daarbij de schaamlippen spreiden.

Nadien zal je arts voorzichtig één of twee vingers inbrengen in de vagina en de bekkenbodemspieren aanhaken, zowel links als rechts.

Je zal de bekkenbodemspieren moeten opspannen en ontspannen om zo de kracht en werking van deze spieren te beoordelen.

Als dit pijnlijk is, moet je dit zeker aangeven.

Daarnaast zal je arts ook kijken of er sprake is van blaas-, baarmoeder-, of darmverzakking. Om dit te kunnen beoordelen zal je moeten persen of druk zetten op de onderbuik.

Je zal ook moeten hoesten om de ondersteuning van de plasbuis te beoordelen.

Indien je nog geen seksuele betrekkingen hebt gehad en het maagdenvlies nog intact is, zal geen inwendig vaginaal onderzoek worden uitgevoerd.

‍

Een onderzoek van de buik of flanken, zoals het uitlokken van nierslagpijn door te tikken tegen de flank, kan - afhankelijk van de plasklachten - worden uitgevoerd.

Wat kan er worden vastgesteld?

Uitwendig vaginaal onderzoek:

Meataal vlies (meestal pas vast te stellen bij cystoscopie onder narcose)
Caruncula, een goedaardig rode weefselverdikking die uit de plasopening puilt
Vulvaire irritatie
Vaginale atrofie
Witverkleuring vulvair (lichen sclerosus et atrophicus)

Inwendig vaginaal onderzoek:

Blaas-, baarmoeder- of darmverzakking
Gespannen of zwakke bekkenbodem
stressincontinentie door onvoldoende ondersteuning van de plasbuis
Urethradivertikel, een uitstulping van de plasbuis

‍

Tekenen van een globus (overvulde blaas) bij onderzoek van de buik.

Tekenen van een nierontsteking bij vaststellen van nierslagpijn.

Referenties

Swift, S. E., & Ostergard, D. R. (2023). The role of pelvic examination in diagnosing pelvic floor disorders. International Urogynecology Journal, 34(3), 451-460.
(Dit artikel bespreekt de diagnostische waarde van het lichamelijk en vaginaal onderzoek bij verzakkingen en urine-incontinentie.)

Haylen, B. T., Ridder, D., & Swift, S. E. (2022). Comprehensive pelvic examination in urogynecology: A practical guide. Neurourology and Urodynamics, 41(4), 720-735.
(Een praktische gids over hoe het lichamelijk onderzoek kan worden toegepast bij het beoordelen van plasklachten en bekkenbodemstoornissen.)

Maher, C., & Baessler, K. (2023). Stress incontinence and pelvic organ prolapse: Examination and management. The Lancet, 401(10274), 150-162.
(Bespreekt de waarde van klinisch onderzoek, inclusief hoestproeven en inspectie van bekkenbodemspieren, bij stressincontinentie en prolaps.)

Weber, A. M., & Richter, H. E. (2022). Pelvic floor dysfunction and physical examination: Insights for better diagnostics. Obstetrics and Gynecology Clinics of North America, 49(2), 245-260.
(Dit artikel biedt een overzicht van lichamelijke onderzoeksstrategieën bij vrouwen met plasklachten.)

Borello-France, D. F., & Burgio, K. L. (2023). The pelvic floor examination: How to assess tone and function. Physical Therapy Reviews, 28(1), 25-34.
(Een diepgaande analyse van technieken om de spanning en functie van de bekkenbodemspieren te evalueren.)

DeLancey, J. O. L., & Hurd, W. W. (2023). Prolapse and urinary incontinence: Examination techniques for accurate diagnosis. Urology Clinics of North America, 50(1), 15-28.
(Bespreekt onderzoekstechnieken voor verzakkingen en urine-incontinentie, inclusief het belang van een goed uitgevoerd vaginaal onderzoek.)

Smith, A. L., & Wallace, H. (2022). Clinical examination of the female lower urinary tract: The essentials. European Urology Focus, 8(4), 567-576.
(Overzicht van fysieke evaluatie van het lagere urinewegstelsel bij vrouwen, met praktische tips.)

Norton, P., & Brubaker, L. (2023). Advanced techniques in assessing pelvic organ prolapse. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 229(2), 201-212.
(Een uitgebreid overzicht van geavanceerde onderzoeksmethoden voor bekkenorganen.)

Rogers, R. G., & Fornell, L. S. (2022). Evaluating pelvic floor disorders in women: A clinical perspective. Current Opinion in Obstetrics and Gynecology, 34(5), 439-445.
(Behandelt de klinische aanpak en het belang van een holistisch lichamelijk onderzoek bij vrouwen met bekkenbodemproblemen.)

Harrison, C. L., & Thakar, R. (2023). Urinary symptoms and pelvic examination: A cross-sectional study. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology, 130(3), 487-496.
(Analyseert de correlatie tussen lichamelijke symptomen en bevindingen tijdens het lichamelijk onderzoek.)

‍