Sondage

Hierbij wordt de blaas telkens kortstondig geledigd door een sonde (fijn buisje) via de plasbuis in de blaas te brengen.

Dit kan worden uitgevoerd door een (thuis)verpleegkundige, maar indien mogelijk zal het jou worden aangeleerd. 

‍

Afhankelijk van de situatie zal je 1 tot 5 keer per dag de blaas moeten leegsonderen. 

Enkele weken na de opstart van het sonderen zal je arts met jou bekijken hoe dit verloopt en of dit het gewenste effect op de plasklachten heeft.

Zo nodig zal de frequentie of type sonde worden aangepast.

‍

Hoe doe je het?

Vóór het sonderen is het belangrijk je handen en genitaliën te wassen.

Daarna open je de verpakking van de sonde (deze zijn afzonderlijk verpakt en bevatten vaak een glijmiddel) en neem je de sonde aan het uiteinde vast.

Je spreidt met één hand de schaamlippen of houdt de penis vast en brengt met de andere hand de sonde in via het plasgaatje tot de urine begint te stromen.

Breng de sonde voldoende ver in de blaas en als de urine stopt met stromen trek je de sonde langzaam terug, heel vaak zal er nog wat urine uitstromen.

Als er geen urine meer komt verwijder je de sonde.

De sondes zijn bedoeld voor eenmalig gebruik, dus je gooit ze nadien weg.

Er zijn verschillende types sondes en ook verschillende houdingen waarin je je blaas kan leeg sonderen.

‍

Als het niet mogelijk is om zelfsondage toe te passen, bijvoorbeeld bij halfzijdige verlamming, kan een suprapubische sonde nodig zijn. 

Dit is een sonde die onder lokale verdoving via een kleine snede in de onderbuik wordt geplaatst. 

Aan de tip van de sonde (het deel dat zich in de blaas bevindt) is een ballonnetje dat na de plaatsing wordt opgeblazen en ervoor zorgt dat de sonde in de blaas blijft.

‍

Deze sonde moet om de 6 weken worden gewisseld, dit kan door een thuisverpleegkundige worden uitgevoerd. 

De sondewissel hoeft niet onder lokale verdoving te gebeuren, gezien dezelfde opening wordt gebruikt en dit niet pijnlijk is. 

‍

De constante aanwezigheid van de sonde in de blaas verhoogt het risico op infecties en de vorming van blaasstenen. 

‍

In uitzonderlijke gevallen kan het nodig zijn een verblijfsonde nodig zijn.

Deze sonde wordt via de plasbuis in de blaas gebracht, een ballonnetje op de tip van de sonde wordt opgeblazen om de sonde in de blaas te houden. 

‍

Dit gebeurt typisch na urologische ingrepen waarbij het belangrijk is dat de blaas goed leegloopt of de plasbuis kan herstellen.

Hierbij blijft de sonde meestal slechts enkele dagen aanwezig.

Ook bij acute urineretentie of niet meer kunnen plassen wordt meestal een verblijfsonde geplaatst tot duidelijk is wat de oorzaak van de retentie is.

‍

Een verblijfsonde is zelden een oplossing voor langere termijn, gezien dit blijvende schade aan de plasbuis kan veroorzaken.

Als langdurige afloop van de urine moet worden voorzien, is een suprapubische sonde een betere oplossing. 

‍

1. Weld, K. J., & Dmochowski, R. R. (2020). Intermittent Catheterization: Current Best Practice and Advances in Technology. Urology, 142, 75-81.
   • Dit artikel bespreekt de beste praktijken voor zelfsondage (intermitterende katheterisatie) bij mannen, de voordelen van nieuwe technologieën en mogelijke complicaties zoals urineweginfecties.
2. Moore, K. N., & Fader, M. (2021). Catheterization Practices and Technologies in Men: A Systematic Review of Current Evidence. British Journal of Urology International, 127(6), 579-588.
   • Deze systematische review geeft een overzicht van de huidige technologieën en technieken voor katheterisatie bij mannen, inclusief zelfsondage en verblijfskatheters, met aandacht voor het voorkomen van infecties en andere complicaties.
3. Hansen, B. S., & Thorsen, H. (2021). Suprapubic Catheterization: Indications, Complications, and Outcomes in a 5-year Follow-up. International Urology and Nephrology, 53(4), 789-798.
   • Dit artikel bespreekt de indicaties voor suprapubische katheterisatie, mogelijke complicaties zoals infecties en blaasstenen, en de langetermijnresultaten van deze procedure.
4. Vahr, S., Cobussen-Boekhorst, H., Eikenboom, J., Geng, V., Holroyd, S., Lester, M., ... & Wilde, M. (2020). Evidence-based Guidelines for Best Practice in Urological Catheterisation. European Urology, 78(2), 96-106.
   • Deze Europese richtlijnen bespreken de beste praktijken voor het katheteriseren van de blaas, inclusief verblijfskatheters, suprapubische katheters en intermitterende katheterisatie.
5. Patterson, J. M., & Griffiths, D. J. (2020). Management of Chronic Urinary Retention in Men: Long-term Catheterization Versus Other Management Approaches. Journal of Urology, 204(3), 482-489.
   • Dit onderzoek vergelijkt langdurige verblijfskatheters met andere methoden van urinaire drainage, zoals suprapubische katheterisatie, voor mannen met chronische urineretentie.
6. Håkansson, M. Å., & Reger, B. E. (2021). Catheter-associated Urinary Tract Infections in Patients with Indwelling Catheters: Prevention and Risk Factors. Infection Control and Hospital Epidemiology, 42(1), 68-75.
   • Dit artikel richt zich op het voorkomen van katheter-gerelateerde urineweginfecties, met nadruk op zowel verblijfsondes als intermitterende katheterisatie.
7. Feneley, R. C., Hopley, I. B., & Wells, P. N. (2020). Long-term Indwelling Catheters in Older Adults: Complications and Their Prevention. The Lancet, 396(10261), 315-325.
   • Dit artikel onderzoekt de complicaties van langdurig verblijfkathetergebruik bij oudere mannen en geeft aanbevelingen voor preventieve maatregelen, zoals regelmatige wisseling en monitoring.
8. Bermingham, S. L., Hodgkinson, S., Wright, S., Hayter, E., & McCabe, C. (2020). Cost-effectiveness of Intermittent Catheterization Versus Long-term Indwelling Catheters for People with Chronic Urinary Retention: A Decision-analytic Model. Journal of Urology, 203(1), 176-182.
   • Dit artikel vergelijkt de kosteneffectiviteit van intermitterende katheterisatie met langdurige verblijfkatheters voor mannen met chronische urineretentie.

‍