Ik kan niet plassen*

‍

Niet kunnen plassen of acute urineretentie is het onvermogen om spontaan te plassen, ondanks plasdrang en meerdere plaspogingen binnen enkele uren.

‍
Het gaat gepaard met pijn in de blaas die ontstaat eenmaal de normale blaasvulling overschreden wordt, deze pijn neemt alsmaar verder toe naarmate de blaas zich verder vult.
‍
‍
Chronische urineretentie is meestal pijnloos, dit gaat gepaard met heel frequent kleine beetje plassen, urineverlies, continue plasdrang of geen blaasgevoel.

Het gaat hier om een luie blaas die onvoldoende kracht heeft om zich te legen. 

‍

‍

Acute urineretentie komt niet zo vaak voor, het treft ongeveer 0,5% van de 50-jarige mannen en loopt op tot 2% van de 70-jarigen.

‍

‍

Er is niet altijd een duidelijke oorzaak waarom er plots urineretentie optreedt. Vaak is er onderliggend een prostaatvergroting, maar deze ontstaat uiteraard niet plots.
‍
‍
In 1 op de 3 gevallen is er wel een duidelijke uitlokkende oorzaak te weerhouden zoals:

- een urineweginfectie, zoals een prostaatontsteking

- volledige of plaatselijke verdoving voor een ingreep kort voordien

- opstart van medicatie zoals antidepressiva of zware pijnstilling kort voordien

‍

‍

Als je een (pijnlijke) plasdrang ervaart maar onmogelijk kan plassen ondanks verschillende plaspogingen, is dit een spoedgeval.

Het is belangrijk zo snel mogelijk de druk van de blaas te halen.

‍

Het is niet zo dat je bij eerste plaspoging die niet lukt al meteen naar de dichtstbijzijnde spoedafdeling moet.

Je kan zelf al enkele zaken proberen om het plassen terug op gang te krijgen:

‍
‍

-        Zittend plassen:
‍
als je al pijn ervaart door een te volle blaas heb je de neiging de bekkenbodemspieren meer op te spannen, wat het plassen nog meer bemoeilijkt

door zittend te plassen ontspan je de bekkenbodemspieren en dus ook de sluitspier rond de plasbuis beter door een betere ondersteuning
‍
‍

-        Niet teveel drinken:
‍
als je al een volle blaasgevoel ervaart maar onmogelijk kan plassen, mag je niet blijven drinken

bij overvulling van de blaas zal de kracht van de blaasspier net verder afnemen

vermijd ook zeker alcoholische dranken of cafeïne, want hierbij vult de blaas nog sneller
‍
‍

-        Vermijd medicatie die het plassen moeilijker maakt:
‍
neem geen zware pijnstillers zoals morfine of valium in om de pijn tegen te gaan, dit kan plassen nog verdere bemoeilijken

ook als je dergelijke medicatie inneemt voor een ander probleem, laat je dit best even achterwege tot het probleem van urineretentie is aangepakt
‍
‍

Wacht niet tot de pijn te hevig is, heb je over het verloop van enkele uren verschillende keren proberen plassen zonder succes, meld je dan aan bij de spoedgevallen.

‍

Nog voor er onderzoeken zullen gebeuren, zal een blaassonde via de plasbuis in de blaas worden gebracht om de urine te laten afvloeien.

Dit zal meteen de pijn wegnemen.
‍
Als er geen sonde via de plasbuis in de blaas kan worden gebracht, zal een sonde via de onderbuik wordt geplaatst onder plaatselijke verdoving (suprapubische sonde).

Is de retentie van relatief korte duur of is er een duidelijke oorzaak, zoals bijvoorbeeld medicatie of narcose, kan het volstaan de blaas leeg te maken via eenmalige sondage.

‍

De urine die wordt opgevangen zal worden onderzocht op tekenen van infectie.

Een bloedonderzoek kan ook tekenen van een urineweginfectie of een vergrote prostaat aantonen.

Verdere onderzoeken naar de onderliggende oorzaak zullen meestal niet meteen worden uitgevoerd, maar pas na enkele dagen. 

Dit bestaat uit een echografie van de prostaat en cystoscopie om de doorgankelijkheid van de plasbuis te beoordelen. 

‍

De verblijfsonde blijft meestal tot de afspraak bij de uroloog ter plaatse en er wordt tegelijk medicatie opgestart om de prostaat te helpen ontspannen.

Zo neemt de kans op spontaan plassen na het verwijderen van de sonde toe.

Wordt een suprapubische sonde geplaatst in de onderbuik zal deze langer ter plaatse worden gehouden.

Pas wanneer zeker is dat het plassen herneemt en/of het onderliggende probleem is behandeld, zoals bijvoorbeeld een prostaatingreep, zal de sonde terug verwijderd worden.

Een urineweginfectie zal met antibiotica worden behandeld.

Is de retentie het gevolg van pas opgestarte medicatie, zal deze medicatie terug worden gestopt of aangepast.
‍
‍
Indien een plasbuisvernauwing wordt vastgesteld zal een operatie om de vernauwing weg te nemen worden ingepland in een latere fase.

Ook bij een prostaatvergroting zal sneller worden overgegaan tot een operatie van de prostaat, om te vermijden dat er opnieuw een urineretentie optreedt.

‍

Hier is een referentielijst met wetenschappelijke artikelen die relevant zijn voor de tekst over urineretentie bij mannen:
‍

1. Jacobsen, S. J., Jacobson, D. J., & Liebling, D. G. (1997). Natural History of Prostatism: Risk Factors for Acute Urinary Retention. Journal of Urology, 158(2), 481-487.
   • Dit artikel bespreekt de risicofactoren en de natuurlijke geschiedenis van acute urineretentie bij mannen met prostaataandoeningen.
     ‍
2. Emberton, M., & Fitzpatrick, J. M. (2008). The Reten World Survey: Acute Urinary Retention in Men with Lower Urinary Tract Symptoms Associated with Benign Prostatic Hyperplasia. Journal of Urology, 180(2), 527-532.
   • Een wereldwijde studie over de incidentie en risicofactoren van acute urineretentie bij mannen met goedaardige prostaatvergroting.
     ‍
3. Kok, E. T., Bohnen, A. M., & Groeneveld, F. P. (2006). Risk Factors for Acute Urinary Retention Due to Benign Prostatic Hyperplasia: The Krimpen Study. Urology, 67(4), 760-765.
   • Deze studie onderzoekt risicofactoren voor acute urineretentie bij oudere mannen met een vergrote prostaat.
     ‍
4. Kaplan, S. A., & Wein, A. J. (2006). Etiology, Pathophysiology, and Evaluation of Acute Urinary Retention in Men. Urologic Clinics of North America, 33(3), 377-392.
   • Een overzicht van de oorzaken, pathofysiologie en diagnostische methoden voor acute urineretentie.
     ‍
5. Meigs, J. B., Barry, M. J., Giovannucci, E., & Rimm, E. B. (1999). Incidence Rates and Risk Factors for Acute Urinary Retention: The Health Professionals Follow-up Study. Journal of Urology, 162(2), 376-382.
   • Dit onderzoek gaat in op de incidentie van acute urineretentie en de bijbehorende risicofactoren, met een nadruk op leeftijd en prostaatvergroting.
     ‍
6. Roehrborn, C. G. (2005). Acute Urinary Retention: Risks and Management. Reviews in Urology, 7(Suppl 4), S31-S41.
   • Dit artikel bespreekt de risicofactoren en behandelingsopties voor acute urineretentie, met specifieke aandacht voor goedaardige prostaathyperplasie.
     ‍
7. Speakman, M. J. (2014). Management of Acute Urinary Retention in Men with Benign Prostatic Hyperplasia. Nature Reviews Urology, 11(1), 5-13.
   • Een overzicht van de managementstrategieën voor acute urineretentie bij mannen met een vergrote prostaat.
     ‍
8. Verhamme, K. M. C., Sturkenboom, M. C. J. M., Stricker, B. H. C., & Bosch, J. L. H. R. (2005). Incidence and Prevalence of Lower Urinary Tract Symptoms Suggestive of Benign Prostatic Hyperplasia in Primary Care – The Triumph Project. European Urology, 47(4), 497-502.
   • Dit artikel bespreekt de prevalentie van lagere urinewegsymptomen die verband houden met prostaatproblemen, wat vaak voorafgaat aan urineretentie.
     ‍
9. Thiruchelvam, N., Pate, G. F., & Persad, R. A. (2005). Management of Acute and Chronic Retention: An Overview. Urological Research, 33(6), 411-417.
   • Een samenvatting van de verschillende behandelopties voor acute en chronische urineretentie, inclusief katheterisatie en chirurgische ingrepen.
     ‍
10. Thomas, K., Chow, K., Kirby, R. S. (2004). Acute Urinary Retention: A Review of the Aetiology and Management. Prostate Cancer and Prostatic Diseases, 7(1), 32-37.
    • Dit artikel bespreekt de oorzaken en managementstrategieën van acute urineretentie, met een nadruk op prostaataandoeningen.